In opdracht van North Sea Port is door aannemingsbedrijf H4A in Vlissingen een unieke weg aangelegd. Zowel de onderlaag, de tussenlaag als de toplaag van een gedeelte van de Europaweg Zuid bestaat nu uit ligninehoudend asfalt in verschillende samenstellingen, deels ook gemengd met gerecycled asfalt. Nog niet eerder bestond een volledige wegconstructie uit deze samenstelling. Tot nu toe zijn de proefstroken in ons land alleen voorzien van een ligninehoudende deklaag.
Grootschalig proefproject
Het project is een onderdeel van het CHAPLIN-XL project. CHAPLIN staat voor Collaboration in aspHalt Applications with LIgniN: een consortium dat een bijdrage wil leveren aan vergroening van de wegenbouw. Liginine is een stof dat in alles zit wat groei en bloeit en als een soort lijmstof fungeert die de planten stevigheid geeft. Lignine vervangt in asfalt gedeeltelijk bitumen (de zware fracties van aardolie). De lignine voor dit project wordt gedeeltelijk in Nederland gemaakt door chemiebedrijf Avantium.
De asfaltproducerende partners van CHAPLIN-XL gaan de processen in hun asfaltcentrales verbeteren waardoor de technologie van op lignine gebaseerd asfalt opgeschaald kan worden tot TRL 6/7. Deze asfalt technologie is ontwikkeld door twee CHAPLIN-XL partners: Wageningen Food & Biobased Research en Asfalt Kennis Centrum. De verschillende varianten asfalt die gelegd zijn in Vlissingen en elders worden uitgebreid getest op ARBO- en milieutechnische aspecten. Door uitgebreide levenscyclusanalyses zal de milieuprestatie en de klimaatwinst over de hele keten in kaart worden gebracht. Tevens wordt de techno-economische haalbaarheid geanalyseerd.
Investering in vergroening wegenbouw
Voor het project moeten asfaltcentrales worden omgebouwd en er worden minimaal vier proefstroken aangelegd met daarin minimaal 10 ton lignine. Een kostbare investering, zeker ook door het benodigde onderzoek- en ontwikkelingswerk. Daarom was een subsidie van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO.nl) nodig om met CHAPLIN-XL te starten. RVO stimuleert Duurzaam, Agrarisch, Innovatief en Internationaal ondernemen. Het CHAPLIN-programma past naadloos binnen hun doelstellingen. RVO tekende daarom voor 1,5 miljoen euro subsidie; het consortium rond het programma CHAPLIN investeert de overige ruim 2 miljoen euro.
Testresultaten eind 2020 verwacht
In binnen- en buitenland is veel belangstelling voor biobased asfalt. Martin Junginger, hoogleraar Biobased Economy aan de Universiteit Utrecht en projectcoördinator van CHAPLIN-XL: “De kansen die bio-asfalt biedt, worden nationaal en internationaal erkend. Omdat Nederland voorop loopt, kijken wegenbouwers en -beheerders reikhalzend uit naar onze testresultaten. Om lignine in de toekomst op grote schaal toe te kunnen passen, is het noodzakelijk dat bij aanbestedingen wegenbouwers financiële en technische onderbouwingen kunnen overleggen. Daarnaast is het belangrijk om goed inzicht te krijgen in de overall klimaat- en milieuprestaties van asfalt op ligninebasis. Een belangrijk deel van de informatie hiervoor gaan wij de komende maanden verzamelen.”
Ketenbrede samenwerking
Dat Nederland voorop loopt in de verduurzaming van de wegenbouw is mede te danken aan de unieke samenwerking van partners langs de hele waardeketen, gesteund door research- en technologiepartijen. Rijkswaterstaat, provincies en gemeenten zijn als wegbeheerders sterk betrokken. Joop Groen, initiator en programmaleider vanuit de stichting Circular Biobased Delta: “In dit specifieke project zijn de Universiteit Utrecht (UU), Asfalt Kennis Centrum (AKC), Avantium Chemicals BV. (AVT), Circular Biobased Delta (CBBD), H4A, Roelofs Wegenbouw bv, Wageningen Food and Biobased Research (WFBR) betrokken. CHAPLIN-XL geeft echter de samenwerking binnen het gehele consortium CHAPLIN een boost, ook met de andere partners.”