IndustrieKlimaatChemisch Recyclen

Netwerkbijeenkomst Circular Biobased Delta

Chemisch recyclen: de heilige graal van de circulaire economie?

Met chemisch recyclen worden afvalplastics hernieuwbare grondstoffen. Geen wonder dat de belangstelling hiervoor de laatste jaren exponentieel is toegenomen. Niet alleen omdat de CO2-emissies omlaag moeten, maar ook omdat de verspilling van waardevolle grondstoffen niet meer is uit te leggen in een wereld die streeft naar klimaatneutraliteit.

Circular Biobased Delta (CBBD) heeft chemisch recyclen dan ook omarmd als onlosmakelijk onderdeel van de groene transitie. “Het versnellen van de grondstoftransitie door middel van biogene routes en het vinden van circulaire oplossingen is ons doel. Daarbij ligt onze focus op groene chemie en chemisch recyclen”, zei voorzitter Willem Sederel deze week tijdens de online netwerkbijeenkomst van CBBD over chemisch recyclen.

Met de oprichting van de Pyrolyseproeftuin Zuid-Nederland stond de regio, samen met het Havenbedrijf Moerdijk, al rond 2015 aan de frontlinie van het chemisch recyclen. Sindsdien zijn de ontwikkelingen in de regio in een stroomversnelling geraakt: de investeringen van Shell in pyrolysetechnologie om de de krakers van het bedrijf binnen enkele jaren van biobased nafta te voorzien, de plannen voor de bouw van een chemische recyclingfabriek in Vlissingen en de start van het PyroChempark project. Sederel noemde ook een aantal bovenregionale ontwikkelingen, zoals de oprichting van het Netwerk Chemische Recycling eerder dit jaar en de indiening van een Nationaal Groeifonds-voorstel om materiaalinnovatie door middel van groene chemie en chemische recycling te stimuleren.

Inmiddels is ook duidelijk dat het landschap van chemisch recyclen steeds diverser wordt, met uiteenlopende technologieën (solvolyse, depolymerisatie, pyrolyse, vergassing, etc.) en feedstocks, van biomassa tot afvalplastics en autobanden. Welke zijn kansrijk en hoe ver zijn bedrijven in de route naar commercialisatie? Dat bracht CBBD in kaart met een technisch-economische analyse, die tijdens de bijeenkomst werd toegelicht door Marcel van Berkel. De gedetailleerde analyse is beschikbaar voor alle leden van het netwerk Chemische Recycling en belicht zaken als CO2-reductie, marketpull, de afhankelijkheid van gate-fees en de winstgevendheid, maar ook de complexiteit van de technologie, beschikbaarheid van grondstoffen, schaalbaarheid en benodigde investeringen.

Key-note van Shell

De chemische industrie is inmiddels ervan overtuigd: chemisch recyclen heeft de toekomst. Shell alleen al, heeft de ambitie om tegen 2025 wereldwijd 1 miljoen ton plastic afval te recyclen. Het kan worden omgezet naar bio-nafta, waarvan het bedrijf in haar krakers weer nieuwe plastics kan maken, zoals PE, PP, PS en rubber. Shell sloot daar onlangs een contract voor af met technologie-leverancier BlueAlp.

Vincent Baril, president van Shell Frankrijk lichtte de plannen en uitdagingen toe tijdens de CBBD-bijeenkomst. “We moeten snel naar grotere volumes, maar ook aandacht besteden aan de upgrading van het product voordat we het naar de kraker brengen.”

Dat is namelijk nog vaak een vergeten stap. De pyrolyse-olie bevat nog verontreinigingen. Reiniging en upgrading tot een zuiver product zal altijd noodzakelijk zijn. Daarvoor ontwikkelt Shell zelf technologie, die in een eerste project in Singapore grootschalig zal worden toegepast: een upgradefabriek van 50.000 kton, volgens Baril “het kantelpunt voor grootschalige recycling.”

Waarom komt die fabriek in Singapore? “Omdat daar veel sneller iets is op te zetten dan elders in de wereld. Europa loopt wat achter bij andere landen met regelgeving om een snelle opschaling mogelijk te maken.”

Grondstoffen

De zuiverheid van een product als pyrolyse-olie hangt niet alleen van de technologie af, maar ook van de kwaliteit van de grondstoffen. Afvalverwerkers merken dat. Kim Meulenbroeks, manager product development Renewi, constateert dat de inputspecificaties van recyclers nogal verschillen. “Alleen al in de pyrolyse hebben we te maken met 5 of 6 verschillende soorten inputspecificaties. We hebben behoefte aan meer standaardisering, anders kan het wel eens lastig worden om naar grotere stromen toe te gaan.”

Een andere ontwikkeling die Meulenbroeks ziet, is dat de eisen aan de kwaliteit van inputstromen voor chemische recycling steeds hoger worden, waardoor chemisch en mechanisch recyclen zelfs met elkaar beginnen te concurreren in de strijd om ‘schone’ afvalplastics. Er moet dus intensiever worden gesorteerd en dat drijft de kosten op, alleen al omdat er bij iedere sorteerstap ook materiaal verloren gaat. Zij constateert dan ook: “Spekkopers van deze technologie worden degenen die niet te strikte inputspecificaties hanteren en kunnen omgaan met een vervuilde bron.”

Onmisbare optie

Is chemisch recyclen nu de Heilige Graal van de circulaire economie? Dat is te kort door de bocht. Het is een veelbelovende optie die helpt om de grondstofzekerheid te vergroten en de koolstof voetafdruk van de industrie te reduceren, samen met mechanische recycling, het toenemend gebruik van biobased grondstoffen en de energietransitie. Tegelijkertijd is het wel een optie die onmisbaar is, die zich nog verder zal ontwikkelen en de komende jaren veel economische kansen gaat opleveren.